มอยากรู้ว่า Cp ,Pp ,Cpu ,Cpl ,Cpk และ Ppk
ต่างกันอย่างไร และ ใช้ตัวไหน ในช่วงไหนครับ

เป็นคำถามที่ Work มากครับ
ผมจะตอบโดย อ้างอิง AIAG Manual (SPC) นะครับ ถ้าคุณคือ Automotive เนื่องจากว่ามีการอ้างอิงหลายเล่ม และแตกต่างกันบ้างก็มาก บ้างก็เล็กน้อย
คำถามนี้ ผมเคยส่ง e-mail ไปถามที่ Sr.Consultant ของ AIAG เมื่อประมาณ 5 ปีที่แล้ว แต่ถามไปว่า Cpk กับ Ppk ต่างกันอย่างไร?
เอาล่ะนะ เริ่มเลย แบ่งอย่างนี้ก่อน
1) Cp, Cpu, Cpl, Cpk จริงๆแล้ว เรา ต้องการที่จะรู้ถึง 2 ดัชนี หลักคือ Cp Process capability และ Cpk Process capability Index (จริงๆแล้ว "k" มาจากภาษญี่ปุ่น ที่แปลว่า Shift เลื่อน/ขยับ) แต่ตำราไทยโดยส่วนใหญ่ นิยมต้องคำนวณมาจาก Cpu และ Cpl ก่อน กล่าวคือถ้าอยากจะทราบค่า Cp หรือ Cpk ต้องคำนวณหา Cpu หรือ Cpl ก่อน ดูสูตรนะ
Cp = (USL-LSL)/6sigma, Cpu = (USL-Xbar)/3sigma, Cpl= (Xbar-LSL)/3sigma
When USL = Spec. บน (Upper spec. limit), LSL = Lower spec. Limit, Xbar = ค่าเฉลี่ยของกลุ่มข้อมูลนั้นๆครับ
และ Sigma = ค่าความเบี่ยงเบนมาตรฐานของตัวอย่างสุ่ม แต่ถ้าจะให้ถูกต้องจริงๆ อย่าใช้ค่า SD นะ
ต้องใช้การประมาณจาก สูตร (Rbar/d2*), เมื่อ Rbar = ค่าพิสัยเฉลี่ย และ d2* คือ ค่าดัชนีที่ใช้ Convert ค่า R เป็น Sigma มีอยู่ใน Appendix ของ MSA manual (AIAG) หรือ ถ้าไม่คิดมาก ดูสูตร สำเร็จที่ Manual SPC ได้เลย ตรงตาราง X-bar R-chart นะครับ
เมื่อคำนวณได้แล้ว ให้ นำค่าระหว่าง Cpu และ Cpl มาเทียบกัน ถ้าตัวไหน น้อยกว่า นั้นคือ ค่า Cpk นั้นเอง
เมื่อ ได้แล้ว ลองมาดูการตีความ Cp กับ Cpk ดูนะครับ
Cp คือ ค่าดัชนีชี้วัด ความสามารถของกระบวนการโดยรวม และไม่อธิบายการ Shift ของกระบวนการ แต่ Cpk จะอธิบาย ค่าการขับของกระบวนการด้วย โดยส่วนใหญ่เรานิยามตีความที่ Cpk มากกว่านะครับ (ข้อควรระวัง การใช้ Cp, Cpk จะใช้กับการคำนวณกับข้อมูลที่มีความ Stable เท่านั้น และคิด Based on within sub Group และ ควรมีข้อมูลรวมกัน n =100 ข้อมูล จึงจะน่าเชื่อถือนะ สำหรับ กรณี นี้ ใช้สำหรับ 2 side spec นะครับ ยังมี 1 side spec. อีก สำหรับ Ppk เอาไว้ ต่อ คราวหน้านะครับ พิมพ์ไม่พอ แล้ว สอบถามเพิ่มเติมที่ boonchanasak.inspire@gmail.com ได้นะครับ ยินดี Share ประสบการณ์ ครับ